၁၃၅ မ်ိဳးမွာ မပါလို႔

၁၃၅ မ်ိဳးမွာ မပါလို႔

ရခိုင္ေဒသခံ မြတ္ဆလင္မ်ားကို “ရိုဟင္ဂ်ာ” လူမ်ိဳးရယ္လို႔ ေခၚဆိုေၾကာင္း အဂၤလိပ္မ်ား ရခိုင္ေဒသကို မ၀င္ ေရာက္မွီ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ နီးပါး မွတ္တမ္းမ်ားကပင္ ေဖၚျပၿပီး ရွိေနပါတယ္။ ဂ်ာမန္ဘာသာနဲ႔ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ဒီထက္ပိုေစာတဲ့ ခုႏွစ္မ်ားကပဲ ရွိေနၿပီး- ပါရွား အိႏၵိယ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီၿပီး မွတ္တမ္း မ်ား ရွိေနပါတယ္။

မြတ္ဆလင္မ်ားကို ကုလားမ်ားလို႔ ေခၚေ၀ၚသမုတ္ခဲ့တဲ့ စကားအရ ဆိုရင္ ရခိုင္ေဒသနဲ႔ ရခိုင္လူမ်ိဳး ဆိုတာ ကိုယ္က မြတ္ဆလင္ေဒသနဲ႔ မြတ္ဆလင္မ်ားကိုသာ ေခၚဆိုေၾကာင္း- သို႔မဟုတ္ ရခိုင္ ဆိုတာ မြတ္ဆလင္မ်ား သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတစ္ကာ အသိအမွတ္ျပဳ ျမန္မာ့သမိုင္းအေက်ာ္ ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ႔ ျမန္မာရာဇ၀င္ ျပန္တမ္း အတြဲ ၂ စာမ်က္ႏွာ ၂၁၉ မွာ “ရခိုင္ ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးကို ကုလားမ်ိဳး ေျခာက္ဆယ့္ ေလးႏြယ္”ထဲမွာ ထည့္ သြင္း ေရတြက္ထားျခင္းက သက္ေသတည္ေနပါတယ္။ ဒီသမိုင္း အေထာက္အထားအရ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား ကိုယ္တိုင္ ရခိုင္ ဆိုတာ မြတ္ဆလင္မ်ား အမ်ားစု ေနထုိင္ရာ ေဒသအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားလွပါ တယ္။ ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္း ရခိုင္နယ္ကို သိမ္းပိုက္စဥ္က ရခိုင္ေဒသ မြတ္ဆလင္မ်ား အတြက္ တရားေရး ကိုင္တြယ္ဘို႔ရာ “ဃာဇီ”မ်ား ခန္႔အပ္ထားေပးၿပီး ရခိုင္ေဒသ တရားသူႀကီး “ဃာဇီ“ အဗစ္ဟူစိန္နီ သခင္ႀကီးကို ပင္ တာ၀န္ေပးခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းဖ်က္လို႔ မပ်က္ႏိုင္ေသးပါ။

ျမန္မာရဲ႔ ေအာက္ပိုင္း (ရခိုင္နဲ႔ တနသၤာရီ) အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္ကို မေရာက္မွီကတည္းက ရခိုင္ရဲ႔ မူလဘူတ လူမ်ိဳး မြတ္ဆလင္ (မဟာေမဒင္)ေတြကို “ရိုဟင္ဂ်ာ”လို႔ ေခၚခဲ့တယ္။ အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္မွာ သူတုိ႔ကို မဟာေမ ဒင္လို႔ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့တယ္။ ကမၻာ့အလယ္မွာ ဒီသမိုင္းကို ဘယ္လို ေဖ်ာက္မလဲ။ ဒီသမုိင္းကို ေဖ်ာက္ဘို႔ ႀကိဳး စားသူတိုင္းဟာ အစၥလာမ္သာသနာကို မလိုတမာ မုန္းတီးသူျဖစ္ေၾကာင္း မိမိကိုယ္မိမိ သက္ေသခံေနသူမ်ား သာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစၥလာမ္သာသနာ အေပၚ ဘာသာေရးစစ္ ေၾကျငာေနသူမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို ေဖ်ာက္လိုသူမ်ားက “မူဂ်ာဟစ္” သူပုန္မ်ားကို အေၾကာင္းျပျပန္တယ္။ မူဂ်ာဟစ္ ဆိုတာ ဘာေၾကာင့္ ေပၚခဲ့ရသလဲ။ သမိုင္းကို ျပန္လွန္လိုက္ပါ။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဘုန္းႀကီးစိႏၱာဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ ဗုဒၶဘာသာ မ်က္ကန္းမ်ားကသာ မြတ္ဆလင္မ်ား အေပၚ မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္ျခင္း မရွိခဲ့ရင္-မူဂ်ာဟစ္ ဆိုတာ လည္း ေပၚလာစရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။ ဘုန္းႀကီးစိႏၱာရဲ႔ ပေယာဂ ေၾကာင့္ ရခိုင္ေတာင္ပိုင္း အလယ္ပိုင္းမွာ မြတ္ဆလင္ရြာေပါင္း ၃၀၉ ရြာ လံုး၀ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားခဲ့ရတယ္။ ရြာလံုးကၽြတ္သတ္ခံရတာမ်ား ရွိသလို- မြတ္ဆလင္ မ်ားရာ ေျမာက္ပိုင္း ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာနယ္သို႔ ထြက္ေျပး ေသာင္တင္ေနခဲ့ရသူမ်ားလည္း ရွိခဲ့တယ္။ ဒီေန႔ ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ေမာင္းေတာမွာ လူဦးေရ မ်ားေနရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက မြတ္ဆလင္လူနည္းစု မ်ား ေတာင္ပိုင္းမွာ သတ္ျဖတ္ခံရလို႔ ထြက္ေျပး ေသာင္တင္ေနတဲ့ အေၾကာင္းေၾကာင့္ပါ။ သမိုင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္လွန္ပါ။

အလားတူ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာနည္းလို႔ ေျမာက္ပိုင္းဘက္မွာ ဗုဒၶဘာသာမ်ား အထိနာခဲ့ရတယ္ ဆုိတာ လည္း ဖံုးကြယ္မရႏိုင္ပါ။ ဒီလို ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းရဲ႔ တရားခံက ရခိုင္ဗုဒၶ၀ါဒီ ခြဲထြက္ေရးသမားတို႔ရဲ႔ စနစ္၊ အဲ့ဒီ ၀ါဒကို ဦးေဆာင္တဲ့ ဦးစိႏၱာရဲ႔ စနစ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာခ်င္း ဆိုတဲ့ အျမင္နဲ႔ လူမ်ားစု ျမန္မာမ်ားက သမိုင္းကို မလိမ္သင့္ပါ။ လူမ်ား တရားႏိုင္တဲ့ ေခတ္ ကုန္သြားခဲ့ပါၿပီ။ ၁၉၄၂ ခု ျဖစ္ရပ္မွာ ဂ်ပန္က ေပးလို႔ လက္နက္က ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာမ်ား လက္ထဲမွာ ရွိေနခဲ့တယ္။ ဂ်ပန္လက္ေအာက္ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ျမန္မာတပ္ထဲက ဗုဒၶဘာသာ စစ္သားမ်ားမွာ လက္နက္ရွိေနခဲ့တယ္။ လက္နက္ရွိသူနဲ႔ လက္နက္မဲ့သူ ဘယ္သူက ပိုၿပီး အထိနာ မလဲ- ရိုးရိုးေလး ဆင္ျခင္ၾကည့္ပါ။

အထိနာလြန္းလို႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက “လက္နက္စြဲကိုင္ခဲ့ရတယ္။ မူဂ်ာဟစ္ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ေပၚခဲ့ရ တယ္။”တိုင္းျပည္ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္သြားတယ္လို႔ ယံုၾကည္တဲ့ေန႔မွာ လက္နက္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လဲလွယ္ခဲ့ တယ္။ မြတ္ဆလင္ေတြဟာ ခြဲထြက္ေရးကို လိုလားမယ္ ဆိုရင္– အဲ့ဒီကတည္းက ပြဲၿပီးေနေလာက္ပါၿပီ။ ရိုဟင္ ဂ်ာေတြ ဘက္က ခြဲထြက္ေရးကို အညိႇမခံ၊ ျမန္မာျပည္နဲ႔သာ တြဲေနလိုခဲ့လို႔-၊ လြတ္လပ္ေရးရစ စိတ္ႂကြေနတဲ့ အခ်ိဳ႔ မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံေတြကရဲ႔ စိတ္ကြက္ျခင္းကုိေတာင္ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေတြကို ျမန္မာအစိုးရ ေကာင္းေကာင္း သိမွာပါ။

၁၉၆၀ မွာ လက္နက္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လဲလွယ္ေတာ့-၊ ရခိုင္ေဒသခံ မြတ္ဆလင္ေတြကို (၁) ရခိုင္မြတ္ဆလင္(၂) မဟာေမဒင္ (၃) ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အမည္နာမ သံုးခု အနက္ တစ္ခုနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳဘို႔ တင္ျပခဲ့တယ္။ ဒီမွာ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ အယူသည္းမ်ားက (ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာအားလံုး မဟုတ္ပါ။ မ်က္ကန္းအယူသည္း ခြဲထြက္ေရး၀ါဒီ တစ္ခ်ိဳ႔မွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။) ရခိုင္ဆိုတဲ့ အေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာမွအပ အျခားမရွိရလို႔ ကန္႔ကြက္ခဲ့ ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ရခိုင္ေဒသကို ေမာင္ပိုင္စီးလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက အလိုလိုက္ ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္နာမည္ ၂ ခုျဖစ္တဲ့ မဟာေမဒင္နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာကို ဆက္စဥ္းစားပါတယ္။ ဒီမွာ လည္း မဟာေမဒင္ ဆိုတဲ့ အမည္နာမက မြတ္ဆလင္ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာက သိတဲ့ နာမည္ ျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ဦးနု အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဗုဒၶဘာသာ ႏိုင္ငံေၾကျငာဘို႔ စိတ္သန္သူ ျဖစ္ေနေတာ့-၊ မဟာေမဒင္ လူမ်ိဳးေတြ ျမန္မာမွာ ရွိေနတယ္လို႔ တရား၀င္ အသိမခံခ်င္တဲ့ သေဘာပါ။ (ဦးရာရွစ္ ကိုေတာင္ ဦးရန္ရွင္းလို႔ နာမည္ေျပာင္း ဘို႔ စည္းရံုးခဲ့ပါေသးတယ္။)ဒီလိုနဲ႔ ရခိုင္အယူသည္းမ်ားလည္း မကန္႔ကြက္ရေအာင္၊ မြတ္ဆလင္မွန္းလည္း မသိရေလေအာင္ “ရိုဟင္ဂ်ာ”ဆုိတဲ့ အမည္နာမကို ေရြးခ်ယ္လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ (ဦးႏုက ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အမည္ နာမကို လက္ခံမွ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရ ေပၚလာျခင္း မဟုတ္ဆိုတာကိုေတာ့ စာဖတ္သူ မ်ား ခြဲျခားနားလည္သင့္ပါတယ္။)

ဦးေန၀င္းေခတ္မွာ ဦးႏုလို တရား၀င္ အသံလႊင့္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံကို မထူေထာင္ခဲ့ေပမယ့္-၊ အသံတိတ္ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံကို ထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက မြတ္ဆလင္အားလံုးကို ႏိုင္ငံျခားက က်ဴး ေက်ာ္လာသူမ်ား၊ ကိုလိုနီေခတ္ကမွ ေရာက္လာသူမ်ားလို႔ စတင္ဆိုင္းဘုတ္တပ္ပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရား ၀င္တုိင္းရင္းသား ဆိုၿပီး ျပဌာန္းလိုက္တဲ့ ၁၄၃ မ်ိဳး၊ ေနာက္ပိုင္း ၁၃၅ မ်ိဳးထဲမွာ“ရိုဟင္ဂ်ာ”ေတြကို ပယ္ ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ အာဏာနဲ႔ တစ္ဘက္သတ္ အႏိုင္ယူ ဗိုလ္က်ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဦးေန၀င္းေခတ္နဲ႔ နအဖ ေခတ္မ်ားက ျပဌာန္းတဲ့ တိုင္းရင္းသားမ်ား စာရင္းမွာ “ရိုဟင္ဂ်ာ”ဆိုတာ မပါ၀င္ျခင္းဟာ- အာဏာရွင္တို႔ရဲ႔ ေသနတ္ထိပ္ဖ်ားနဲ႔ ေရးတဲ့ ဥပေဒမ်ားမွာ မပါ၀င္ျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး- အမွန္တစ္ ကယ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ မရွိဘူး ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို မေပးေၾကာင္း ရိုးသားသူတိုင္း သိျမင္ေနပါတယ္။ ဦးေန၀င္း ေခတ္က ဥပေဒ၊ နအဖ ေခတ္က ဥပေဒ၊ ၂၀၀၈ ခု ဥပေဒမ်ားမွာ မပါ၀င္တိုင္း အတည္ျပဳရမယ္ဆိုရင္ ဒီေန႔မွာ အဲ့ဒီ ေခတ္မ်ားက ေရးခဲ့တဲ့ ဥပေဒမ်ားကို ျပဳျပင္ေပးဘို႔ ေတာင္းဆိုမေနသင့္ေတာ့ပါ။ ကရင္၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္ စတဲ့ တိုင္းရင္းသားမ်ား အေနနဲ႔လည္း အဲ့ဒီ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ေပးပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ဒီထက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုမေနသင့္ေတာ့ပါ။ NLD ပါတီ အေနနဲ႔ေရာ၊ 88 မ်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ေရာ အဆိုပါ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ဘို႔ ေတာင္းဆုိေနစရာ မလိုေတာ့ပါ။ အခုလိုေလး အလိုက္သင့္ ေနလိုက္ရင္ အႏၱရာယ္ေတာင္ ကင္းပါေသးတယ္။

ကိုယ္ေတြ မလိုလားတာက်ေတာ့ ျပဳျပင္ေစမယ္၊ ကိုယ့္အလိုက် မြတ္ဆလင္မုန္းတီးေရး ကိစၥမွာေတာ့ အာဏာ ရွင္ေတြ ျပဌာန္းခဲ့တာကို သေဘာက်ေနမယ္၊ အဲ့ဒီ ဥပေဒကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေနမယ္-၊ မြတ္ဆလင္ေတြ ကို ဘံုရန္သူ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့–၊ ဒါဟာ တုိင္းျပည္အတြင္ ရင္ေလးစရာ ကိစၥမွ်သာ ျဖစ္ပါ တယ္။ မတရားသျဖင့္ ဖိလြန္းရင္ အေရွ႔တီေမာလို၊ ကိုဆိုဗိုလို ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္-ရိုဟင္ဂ်ာေတြ မေတာင္းလိုက္ ဘဲ ဆုျပည့္သြားႏိုင္တယ္ ဆိုတာေလာက္ေတာ့ လိမ္မာပါးနပ္စြာ အျမင္ရွိေနဘို႔ လိုပါမယ္။ အခု- ေသေၾကရတဲ့ ပမာဏက – တုိင္းျပည္တစ္ျပည္ကြဲထြက္သြားဘို႔ ျပည္စံုလံုေလာက္တဲ့ ပမာဏကို ေရာက္လာေနပါၿပီ။ ဒါကို ကမၻာက ျမင္ေနၿပီ၊ ပတ္၀န္းက်င္ႏိုင္ငံမ်ားက ျမင္ေနၿပီ- ဆိုတာေလာက္ေတာ့ အသိေပးပါရေစ။

မိမိကိုယ္မိမိ ႏိုင္ငံေရး ပရိယာယ္ႂကြယ္လွၿပီ။ ပညာတတ္လွၿပီ ဆိုၿပီး ဘ၀င္ေတြ စြပ္မျမင့္ေနဘို႔ လိုပါမယ္။ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံႀကီးေတြ အဘို႔- ျမန္မာတို႔ရဲ႔ ပညာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ပရိယာယ္ေလာက္ကို ပါးပါးေလး–မွ်သာ ျဖစ္တယ္- ဆိုတာ ေလာက္ေတာ့ ေတြးေပးဘို႔ ေမတၱာရပ္ခံလိုပါတယ္။

အကယ္၍ တစ္စံုတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့ရင္–၊ ျဖစ္လာသမွ် ကိစၥဟာ ရခိုင္မ်က္ကန္းမ်ားနဲ႔ မ်က္ကန္းဗုဒၶ၀ါဒီမ်ားေၾကာင့္ သာ ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း အသိေပးထားပါရေစ။

ေဌးလြင္ဦး

ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ

ျမန္မာမြတ္ဆလင္ တန္းတူညီမွ် လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈ အဖြဲ႔

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု

Posted in: ေဆာင္းပါး